21.03.2022 tarihinde Amerikan sermaye piyasası otoritesi The Securities and Exchange Commission [SEC], İklimle İlgili Konulara İlişkin Yatırımcılara Yapılacak Açıklamaları Geliştirmeye ve Yeknesaklaştırmaya Dair Kurallara İlişkin Tasarı [Tasarı / Rules to Enhance and Standardize Climate-Related Disclosures for Investors] metnini yayımladı.
Bu metin ile birlikte esas olarak halka açık şirketlerde faaliyet alanlarına önemli etki oluşturması muhtemel olan iklimle ilgili riskler hakkında izahname ve periyodik raporlarına iklimle ilgili belirli açıklamaları dahil etmeleri hususu amaçlanmaktadır. Bu bağlamda Tasarıda iklimle ilgili riskler hakkında açıklanması gereken bilgiler kapsamında, iklimle ilgili risklere ilişkin değerlendirme yapılırken temel ölçüt haline gelen sera gazı emisyonlarının açıklanmasının da dahil olduğu tekrar vurgulanmıştır.
Tasarı kapsamında halka açık şirketlerin aşağıdaki bilgileri açıklaması öngörülmüştür:
- Halka açık şirketin kurulu ve yönetim tarafından iklimle ilgili risklerin gözetimi ve yönetimi,
- Halka açık şirket tarafından belirlenen iklimle ilgili risklerin, kısa, orta veya uzun vadede kendini gösterebilecek olan etkilerinin, şirketin iş durumu ve konsolide mali tabloları üzerinde mevcut veya muhtemel nasıl bir etkiye sahip olduğu,
- Belirlenen iklimle ilgili risklerin halka açık şirketin stratejisini, iş modelini ve görünümünü nasıl etkilediği veya etkilemesinin muhtemel olduğu,
- Halka açık şirketin iklimle ilgili riskleri belirleme, değerlendirme ve yönetme süreçleri ve bu süreçlerin şirketin genel risk yönetimi sistem veya sürecine entegre edilip edilmediği,
- Halka açık şirketin, iklimle ilgili risk yönetimi stratejisinin bir parçası olarak bir geçiş planı benimsemişse, planın bir açıklaması,
- Halka açık şirketin, iş stratejisinin iklimle ilgili risklere karşı dayanıklılığını değerlendirmek için olasılık analizi yöntemini kullanırsa, bu kapsamda kullanılan senaryoların yanı sıra parametreler, varsayımlar, analitik seçimler ve öngörülen temel mali etkilerin bir açıklaması,
- Halka açık şirket, dahili karbon fiyatı [Internal Carbon Pricing] belirlemişse, belirlenen fiyat ve bu fiyatın nasıl belirlendiği hakkında bilgi,
- İklimle ilgili olayların [şiddetli hava şartları ve diğer doğa olayları] ve geçiş faaliyetlerinin halka açık şirketin konsolide mali tablolarının kalemleri ile mali tablolarda kullanılan mali tahminler ve varsayımlar üzerindeki etkisi,
- Halka açık şirketin doğrudan sera gazı emisyonları [Kapsam 1] ve satın alınan elektrik ve diğer enerji türlerinden kaynaklanan dolaylı sera gazı emisyonlarının [Kapsam 2], ayrı olarak açıklanması; sera gazları bileşenlerine ayrıştırılmış hem de toplu olarak, karbon denkleştirmeleri hariç mutlak değerlerle ve yoğunluk açısından [ekonomik değer veya üretim birimi başına] ifade edilmesi,
- Halka açık şirket, Kapsam 3 emisyonlarını içeren bir sera gazı emisyon hedefi veya amacı, denkleştirmeler hariç mutlak olarak ve yoğunluk açısından belirlememişse, bu şirketin değer zincirinde yukarı ve aşağı olacak şekildeki dikey yönde faaliyetlerinde dolaylı olarak ortaya çıkan emisyonların [Kapsam 3], belirtilmesi,
- Halka açık şirketin kamuya açık olarak iklimle ilgili veya hedefler belirlediyse, aşağıdakiler hakkında bilgi verilmesi:
- Hedefe dahil edilen faaliyetlerin ve emisyonların kapsamı, hedefe ulaşılması amaçlanan tanımlanmış zaman dilimi ve ara hedefler,
- Halka açık şirketin iklimle ilgili hedeflerine nasıl ulaşmayı planladığına dair açıklama,
- Her mali yılda yapılan güncellemelerle, halka açık şirketin hedef hakkında veya hedefe ulaşma yönünde ilerleme kaydedip kaydetmediğini ve bu ilerlemenin nasıl elde edildiğini gösteren ilgili veriler,
- Halka açık şirketin iklimle ilgili hedeflere veya hedeflere ulaşma planının bir parçası olarak karbon denkleştirmeleri veya yenilenebilir enerji sertifikaları [“REC’ler”] kullanılmışsa, denkleştirmeler veya denkleştirmeler tarafından temsil edilen karbon azaltımı miktarı da dahil olmak üzere karbon denkleştirmeleri veya REC’ler hakkında bilgiler veya REC’ler tarafından temsil edilen üretilen yenilenebilir enerji miktarı.
SEC’in resmî internet adresinde yayımladığı açıklamada[1], SEC bakımından temel amacın halka açık şirketlerin tam ve dürüst açıklamalarda bulunması ve böylelikle yatırımcıların hangi riskleri üstlendiğini bilerek hareket etmesi olduğu ifade edilmiştir. Bu bağlamda, yatırımcıların bilinçli yatırım kararları vermek için iklim riskleri hakkında güvenilir bilgilere ihtiyaç duydukları ve iklimle ilgili açıklamaların önem arz ettiği aşikardır.
ABD’de yapılan bu düzenleme iklim değişikliği ve çevre sorunlarının çözümüne ilişkin önemli bir adım olarak nitelendirilebilir. Bu kapsamda Avrupa Birliği’nde de [AB] Avrupa Yeşil Mutabakatı [EU Green Deal] ile Paris Anlaşması’nda yer alan çevresel hedeflerin daha somut hale getirilmesi adına çalışmalar yürütülmektedir ve hatta iklim nötr olma hedefi kapsamında AB İklim Yasası yeniden düzenlenerek 9 Temmuz 2021 tarihli AB Resmî Gazetesi’nde yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Böylece Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın sera gazı emisyon miktarının 2030 yılına kadar %55 oranında azaltılması ve 2050 yılına kadar iklim nötr olma taahhüdü bağlayıcı bir yükümlülüğe dönüşmüş bulunmaktadır. Uluslararası alanda yaşanan tüm bu güncel gelişmeler dikkate alındığında ülkemiz mevzuatında da yakın tarihte, iklim değişikliği ve çevre sorunlarının çözümüne ilişkin düzenlemelerin ABD ve AB hukukundaki gelişmelerle uyumlu hale gelmesinin muhtemel ve gerekli olduğu ifade edilmelidir.
[1] [https://www.sec.gov/news/press-release/2022-46, Erişim Tarihi: 23.03.2022]
