Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu Yürürlüğe Girdi!

Kamuoyunda çeşitli tartışmalara konu olan Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu [Spor Kanunu] 26.04.2022 tarihli ve 31821 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Spor kulüpleri, spor anonim şirketleri ve spor federasyonlarının kuruluşu, organları, üst kuruluş oluşturmaları, gelir ve giderleri, bütçe ve harcama esasları, görev, yetki ve sorumlulukları, denetimleri, bunlara yapılacak her türlü yardımın şekil ve şartları ile bunlara ilişkin diğer hususlara dair usul ve esasları düzenlemek amaçlarını güden Spor Kanunu ile temel olarak getirilen bazı düzenlemeler şu şekildedir:

• Spor kulüplerine üye olma başlığını taşıyan 6. madde kapsamında, fiil ehliyetine sahip kişiler, spor kulüplerine üye olma hakkına sahiptir. Üyelik başvurusu yazılı olarak yapılır ve kulüp yönetim kurulunca otuz gün içinde karara bağlanır. Sonuç, başvuru sahibine yazılı olarak bildirilir. Başvurusu kabul edilen üye, bu amaçla tutulacak deftere kaydedilir. Üyelik için ilgili mevzuat veya tüzükte aranan nitelikleri sonradan kaybedenlerin üyeliği kendiliğinden sona erer. Üyelik başvurusu, tüzükte gösterilen sebepler dışında ancak haklı sebeple reddedilebilir.
• Denetim ve beyanname usulü başlığını taşıyan 13. madde kapsamında, spor kulüpleri, spor anonim şirketleri ve üst kuruluşların; ilgili mevzuat, tüzük ve esas sözleşmelerinde gösterilen amaçlar doğrultusunda faaliyet gösterip göstermedikleri, defterlerini ve kayıtlarını mevzuata uygun olarak tutup tutmadıkları başta olmak üzere, idari ve mali her türlü işlem ve faaliyetleri Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından denetlenir.
• Temel ilkeler başlığını taşıyan 18. madde kapsamında, spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri;

a. Ekonomik ve mali imkânlarını geliştirmek suretiyle şeffaflık ve güvenilirliklerini artırmak için çaba göstermek,

b. Mali yükümlülüklerini süresi içinde yerine getirmek için gerekli özeni göstermek,

c. Denk bütçe tesis etmek, giderlerini gelirleri oranında gerçekleştirecek bir idari ve mali yapı oluşturmak ve bu kapsamda ilgili spor federasyonu tarafından talimatlarla belirlenmiş bütçe ve harcama ilkelerine uyum göstermek,

ç. Sporun sürdürülebilirliğini sağlamak ve korumak amacıyla faaliyetlerde bulunmak ve bu kapsamda uzun vadeli sportif yatırımları özendirmek,

zorundadır.

• Spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerinin bütçe ve harcama ilkeleri başlığını taşıyan 20. Maddenin 5. fıkrası kapsamında, spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri, bir bütçe yılında önceki yıl brüt gelirlerinin en fazla yüzde onuna kadar borçlanabilir. Bu oranın üzerindeki borçlanmalar ise halka açık spor anonim şirketleri için sermayenin çoğunluğunu oluşturan pay sahipleri veya temsilcilerinin olumlu oyu ile; diğer spor anonim şirketleri için sermayenin en az üçte ikisini oluşturan pay sahipleri veya temsilcilerinin olumlu oyu ile, spor kulüplerinde ise genel kurul üye tamsayısının en az üçte ikisinin olumlu oyu ile kabul edilecek ek bütçe ile yapılabilir.
• Spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerinin bütçe ve harcama ilkeleri başlığını taşıyan 20. Maddenin 8. fıkrası kapsamında, spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri; yönetim kurulu üyelerine, bunların eşleri ve üçüncü dereceye kadar hısımlarına, çalışanlarına, yüzde beş ve üzeri pay sahiplerine ve yönetim kurulu üyelerinin yüzde beş ve daha fazla pay sahibi olduğu şirketlere hak ve alacaklarını devredemez. Spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri; yönetim kurulu üyelerine, bunların eşleri ve üçüncü dereceye kadar hısımlarına ve spor anonim şirketleri, üzerinde 6102 sayılı Kanunun 195 inci maddesi anlamında doğrudan ya da dolaylı hâkimiyeti bulunan kişilere borç veremez veya bu kişiler lehine rehin, kefalet, ipotek veya diğer bir teminat sağlayamaz, sorumluluk yüklenemez ve bunların borçlarını devralamaz.
  • Ceza hükümleri ve soruşturma usulü başlığını taşıyan 47. madde kapsamında, 20 maddenin 5. Ve 8. fıkralarına aykırı fiilleri nedeniyle spor kulübü ve spor anonim şirketi başkan, yönetim kurulu üyeleri ve yöneticileri, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
• Spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerinin bütçe ve harcama ilkeleri başlığını taşıyan 20. Maddenin 9. fıkrası kapsamında, spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri adına veya hesabına yapılacak ödeme ve tahsilatların 5411 sayılı Kanun kapsamındaki bankalar ile finansal kuruluşlar veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi aracılığı ile yapılması zorunludur.
  • Ceza hükümleri ve soruşturma usulü başlığını taşıyan 47. madde kapsamında, bu hükme aykırı davrananlar, yüz günden beş yüz güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.
• Spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerinin bütçe ve harcama ilkeleri başlığını taşıyan 20. Maddenin 10. fıkrası kapsamında, spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerinin bütçelerinde gelir ve gider denkliğinin sağlanması ve bunların;

1. 1. İlgili spor dalında sporculara, kulüplere, spor anonim şirketlerine,
   2. Kamu kurumlarına vergi, sigorta ve benzeri kamu hukukundan kaynaklanan,

vadesi geçmiş borcunun bulunmaması esastır.

• Spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerinin bütçe ve harcama ilkeleri başlığını taşıyan 20. Maddenin 13. fıkrası kapsamında, spor kulübü ve spor anonim şirketi başkan ve yönetim kurulu üyeleri ile yöneticileri; mevzuat, tüzük ve esas sözleşmeden doğan yükümlülüklerini kasıt veya ihmalle ihlal ettikleri takdirde kulüp, şirket, pay sahipleri ve alacaklılara karşı verdikleri zararlardan müteselsilen sorumludur.
• Ayrıca, 5894 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’a “Menajerlik” başlığını haiz ek madde eklenmiştir. Bu hükme göre;
  • Futbolcular ve spor kulüpleri ile spor anonim şirketleri, profesyonel futbolcu sözleşmesi veya transfer müzakerelerini yürütmek için futbol menajerlerinin hizmetlerinden yararlanabilir.
  • Menajerlik sözleşmesine ilişkin olarak;
    • Futbolcu ile imzalanacak menajerlik sözleşmesinin noterde düzenleme şekliyle yapılması kurucu şart olarak düzenlenmiştir.
    • Sözleşme en fazla iki yıl süre için yapılabilecektir.
    • Sözleşme kapsamında; tarafların isimleri, sözleşme tarihi ile süresi, menajerlik faaliyetinin kapsamı ile bundan kaynaklanan ücreti, ödeme koşulları, menajerin edimleri, fesih hükümleri ve tarafların imzalarını ihtiva etmek zorundadır. Menajerlik faaliyetinin bir şirket tarafından yürütülmesi hâlinde ise şirket bilgilerinin sözleşmede yer alması ve menajerin şirketi temsile yetkili olduğunu gösterir ticaret sicil tasdiknamesinin sözleşmeye eklenmesi zorunludur.
    • Transferlerde spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri tarafından menajere ödenecek ücret tutarı ve ödeme koşullarının, spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri ile futbolcu arasında imzalanacak sözleşmede yer alması zorunludur. Futbolcu adına hareket eden menajerin ücreti futbolcunun yıllık taban brüt geliri üzerinden hesaplanır. Söz konusu brüt gelirin hesabında; taşınır veya taşınmazların karşılıksız kullandırılması ya da mülkiyetlerinin nakli gibi diğer kazandırmalar ile başarı primleri veya bonus ya da imtiyaz gibi garanti edilmemiş olan menfaatler dikkate alınmaz. Menajere verilecek ücret en fazla; sözleşme süresince futbolcuya ödenecek brüt gelirin iki milyon Türk lirasından az olması durumunda bu ücretin yüzde onuna kadar, brüt gelirin iki milyon Türk lirasından fazla olması durumunda ise bu ücretin yüzde beşine kadar kararlaştırılabilir.
  • Futbolcusunu başka bir kulübe transfer eden spor kulübü veya spor anonim şirketini temsil eden menajere, spor kulübü veya spor anonim şirketinin elde ettiği bonservis bedelinin yüzde onuna kadar ücret kararlaştırabilir.
  • Futbolcu ile spor kulüpleri veya spor anonim şirketleri arasında imzalanan sözleşmenin bir nüshası spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri tarafından Gençlik ve Spor Bakanlığı ve TFF’ye sözleşmenin imzalanmasından itibaren bir hafta içinde gönderilmek zorundadır.
  • Spor kulüpleri, spor anonim şirketleri ile profesyonel futbolcular ve menajerler arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı ve TFF’ye bildirilen sözleşme dışında taraflara veya üçüncü kişilere doğrudan ya da dolaylı menfaat sağlayan başkaca bir hukuki işlemin tespiti hâlinde, menajerin faaliyetine son verilir ve ilgili futbolcu üç aydan bir yıla kadar müsabakalardan men edilir. Bu fıkraya aykırı davranan spor kulübü ve spor anonim şirketi başkan, yönetim kurulu üyeleri ve yöneticilerine iki yıldan üç yıla kadar hak mahrumiyeti cezası verilir.
  • Bu hükümde sayılan sınırlamalara uyulmadığı halde ise;
    • Spor kulübü ve spor anonim şirketi başkan, yönetim kurulu üyeleri ve yöneticileri, maddede belirtilen ücret sınırlamalarına uymamaları durumunda bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
    • Ücret sınırlamalarına uyulmaması durumunda menajerin menajerlik lisansı iptal edilir.
    • Sözleşme bildirim yükümlülüğüne uyulmadığı takdirde, bildirim yükümlülüğüne uymayan spor kulübü ve spor anonim şirketine TFF talimatında belirlenen yaptırımlar uygulanır.