AB Genel Mahkemesi [EU General Court], Avrupa Komisyonu [Komisyon] tarafından Long Term Evolution [LTE] sistemi ile uyumlu yonga pazarındaki hâkim durumunu kötüye kullandığı gerekçesiyle Qualcomm’a verilen para cezasına dair kararı 15.06.2022 tarihli kararı[1] ile hukuka aykırı bulmuştur. AB Genel Mahkemesi’nin bu kararı, hâkim durumun kötüye kullanılmasının ispatında yapılacak iktisadi analiz, ilgili pazardaki şartların inceleme konusu davranışların nitelendirilmesinde ne şekilde etkili olacağı ve savunma hakkının kısıtlanması hakkında önemli tespitler içermektedir.
Karara konu olan olayda hâkim durumunu kötüye kullandığı iddia edilen Qualcomm, telefon ve tabletlerin ses ve veri iletimini sağlayan yongaları üreten ve bunu Apple gibi teknolojik cihazların üreticilerine kendi ürettikleri cihazlarda kullanması için satan bir şirkettir. Komisyon tarafından verilen 24.01.2018 tarihli kararda Qualcomm, LTE sistemi ile uyumlu yonga pazarındaki hâkim durumunu kötüye kullandığı için 1 milyar €’ya yakın bir para cezasına mahkûm edilmiştir. Komisyonun kararında Qualcomm’un Apple’a iPhone ve iPad’ler için LTE uyumlu yongaları münhasır olarak kendisinden tedarik etmesini sağlama amacıyla teşvik mahiyetinde ödemeler yaptığı ve bunun da hâkim durumun kötüye kullanılması anlamına geldiği tespitlerinde bulunulmuştur.
15.06.2022 tarihli AB Genel Mahkemesi’nin kararı ile Komisyonun Qualcomm kararı iptal edilmiştir. AB Genel Mahkemesi bu kararını esas itibarıyla şu gerekçelere dayandırmıştır:
- İlk olarak, Qualcomm’un savunma hakkını etkileyen usuli hataların yapıldığı tespit edilmiştir. Kararda soruşturma ile ilgili diğer paydaşlarla yapılacak konuşmaların içeriğinin ve bu konuşmaların kimlerle yapılacağının belirlenmesinin Komisyonun görevi olduğu, ancak somut olayda özellikle dava dışı üçüncü kişilerle gerçekleştirilen konuşma-sorgularda Komisyon’un görevini yerine getiremediği belirtilmiştir. Bu kapsamda AB Genel Mahkemesi, Komisyonun soruşturma esnasında üçüncü taraflarla yaptığı görüşmelerin kayıtlarının dosyada eksik şekilde bulunmasını savunma hakkının ihlali olarak nitelendirmiştir.
- AB Genel Mahkemesi kararın iptal edilmesinin bir diğer gerekçesi olarak, Komisyon tarafından verilen kararda Qualcomm’un yalnızca LTE yonga pazarındaki hâkim durumunu kötüye kullanmasıyla ilgili değerlendirme yapılarak sonuca ulaşıldığı, ancak itiraz beyanının hem LTE uyumlu yonga pazarında hem de UMTS uyumlu yonga pazarında hâkim durumun kötüye kullanımıyla ilgili olduğu, bu sebeple eksik inceleme yapıldığını belirtmektedir.
- AB Genel Mahkemesi tarafından ileri sürülen diğer gerekçe, Qualcomm tarafından Apple’a yapılan ödemelerin rekabeti ihlal eder nitelikte olmamasıdır. Bu kapsamda Genel Mahkeme Komisyon’un rekabet ihlali tespiti yaptığı tarihler arasında teknik bakımdan Apple’ın iPhone cihazlarının, Qualcomm’un LTE yongaları dışında piyasada bulunan başka marka LTE yongalar ile uyumlu olup olmamasının araştırılması ve buna göre bir iktisadi analiz yapılarak bu davranışların hâkim durumun kötüye kullanılması anlamına gelip gelmediğinin tespit edilmesi gerektiğini belirtmiştir. Ayrıca Genel Mahkeme, Komisyon’un, Qualcomm tarafından yapılan ödemelerin 2014 ve 2015 yıllarında Apple’ın piyasaya sürülen iPad ürünlerindeki LTE yongalarının başka markalardan temin etmesini etkileyip etkilemediğini ortaya koymadığı tespitinde bulunmuştur.
Açıklanan bu gerekçelerle Genel Mahkeme 15.06.2022 tarihli kararı ile Komisyon’un Qualcomm kararını iptal etmiştir.
İlgili karara erişmek için tıklayınız.
[1] Case T-235/18
