2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu [İYUK] m. 7 ile idari işlemlere karşı genel dava açma süreleri öngörülmüş olup, özel kanunlarda ayrı süre öngörülmediği hallerde Danıştay ve idare mahkemelerinde altmış gün, vergi mahkemelerinde ise otuz gündür.
Uygulamada yazılı olarak bildirilen ve dava açma sürelerinin belirtilmediği idari işlemlerin iptali istemiyle açılan davalarda, dava açma süresi hesaplanırken özel ve genel dava açma süresinin işletilmesi ya da işletilmemesi konusunda Danıştay dairelerinin kararları arasında farklılıklar olduğu gözlemlenmiş olup, daireler bu konuda farklı yorum yapmışlardır. Danıştay daireleri arasındaki bu uyuşmazlık Danıştay İçtihadı Birleştirme Kurulu’nun 2021/2 E. ve 2022/1 K. sayılı kararı ile giderilmiştir.
Danıştay İçtihadı Birleştirme Kurulu tarafından yapılan değerlendirmede:
- Özel dava açma süresinin katı bir şekilde uygulanmasının mahkemeye erişim hakkını zorlaştırdığı,
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi kararlarına atıfla usuli kuralların katı bir şekilde uygulanarak hakka erişimin engellenmemesi gerektiği, aynı zamanda gevşetilerek usuli kuralları yok sayar nitelikte uygulamadan kaçınılması gerektiği,
- İYUK m. 7’nin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren hiç değişikliğe uğramadığı dolayısıyla yeterli açıklıkta ve anlaşılırlıkta olduğu, uzun süredir uygulandığı dikkate alındığında bilinirliği konusunda tereddüttün olmadığı,
- Özel dava açma sürelerinin öngörüldüğü maddelerin idari yargı düzeninde oldukça fazla ve dağınık olduğu,
- Anayasa m. 40/2 gereği idarenin yükümlülüğünü yerine getirmemesinin sonuçlarını ilgili kişilere yüklenmesinin adil bir çözüm olmadığı, aynı zamanda da Anayasa’nın 125. maddesine ve İYUK m.7’deki genel dava açma sürelerine aykırı olarak hiçbir süreye dahil olmadan dava açılabileceğini öngörmenin de adil bir çözüm olmadığı
gerekçeleriyle özel veya genel dava açma süresine tabi bir idari işlemde dava açma süresinin gösterilmemiş olması durumunda genel dava açma süresi olan İYUK m. 7’nin uygulanacağına hükmetmiştir.
İlgili karara erişmek için tıklayınız.
