Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’nde değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik [Yönetmelik] 23.08.2022 tarihli Resmî Gazete’ de yayımlanmıştır. Yönetmelik özellikle cayma hakkı ve aracı hizmet sağlayıcılarının sorumluluğu bakımından önemli değişiklikleri içermektedir.
Yönetmelikle birlikte;
- “Kısa mesaj aracılığıyla kurulan ve eş zamanlı olarak tamamen ifa edilen abonelik içermeyen katma değerli elektronik haberleşme hizmetleri ile 23/6/1983 tarihli ve 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu kapsamındaki bağışlar ve kamu kurumlarınca sunulan katma değerli elektronik haberleşme hizmetleri” yönetmelik kapsamı dışına çıkarılmıştır.
- Yönetmeliğe “aracı hizmet sağlayıcı ve platform” kavramları eklenmiş ve aracı hizmet sağlayıcılarına birtakım sorumluluk hükümleri eklenmiştir.
- Cayma hakkının kullanılması durumunda, cayma hakkıyla ilgili ön bilgilendirme formuna, taşıyıcıya ilişkin bilgi ile malın bu taşıyıcı tarafından taşınması halinde iade masraf tutarına ve bu masrafın hangi tarafça karşılanacağına ilişkin bilgi ve öngörülen taşıyıcı dışında bir taşıyıcıya iade halinde, iade masrafını tüketici tarafından karşılanacağına ilişkin bilginin eklenmesi zorunlu hale getirilmiştir.
- Platform üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelerde ön bilgilendirilmenin yapılmasında aracı hizmet sağlayıcının, satıcı veya sağlayıcı ile müteselsil sorumlu tutulacağı düzenlendi. Böylece ön bilgilendirme hususunda aracı hizmet sağlayıcı konumundaki şirketlerin de sorumlu hale getirildiği görülmektedir.
- Ön bilgilendirme yönteminin düzenlediği m. 6’ya eklenen fıkra ile hizmet sağlayıcı, bu maddede düzenlenen yükümlülüklerden satıcı veya sağlayıcı ile müteselsil sorumlu olacaktır. Lâkin veri girişi aracı hizmet sağlayıcı tarafından yapılıyorsa, maddede belirtilen bilgilendirmelerde bulunulması zorunlu hususlardaki eksikliklerden, aracı hizmet sağlayıcı doğrudan sorumlu olacaktır.
- Platform üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelerde aracı hizmet sağlayıcıya, tüketicinin yönetmelikte yer alan EK’i doldurabilmesi için veya cayma beyanını kullanabilmesi için gerekli sistemi kurma yükümlülüğü getirilmiştir.
- Satıcı ve sağlayıcının yükümlülüklerinin düzenlendiği m. 12 tamamen ve şu şekilde değiştirilmiştir.
Eski Hali |
Yeni Hali |
| [1] Satıcı veya sağlayıcı, tüketicinin cayma hakkını kullandığına ilişkin bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on dört gün içinde, varsa malın tüketiciye teslim masrafları da dahil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemeleri iade etmekle yükümlüdür. | [1] Satıcı, cayma hakkına konu malın, iade için ön bilgilendirmede belirtilen taşıyıcıya teslim edildiği tarihten itibaren on dört gün içinde, varsa malın tüketiciye teslim masrafları da dahil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemeleri iade etmekle yükümlüdür. Ancak tüketicinin malı, iade için öngörülenin haricinde bir taşıyıcı ile iade etmesi durumunda söz konusu yükümlülük malın satıcıya ulaştığı tarihten itibaren başlar. Platform üzerinden kurulan ve bedelin tahsiline aracılık edilen mesafeli sözleşmelerde aracı hizmet sağlayıcı, teslim sonrası bedelin satıcıya aktarıldığı durum hariç olmak üzere bu fıkrada belirtilen ödemelerin tüketiciye iade edilmesinden satıcı ile birlikte müteselsilen sorumludur. |
| [2] Satıcı veya sağlayıcı, birinci fıkrada belirtilen tüm geri ödemeleri, tüketicinin satın alırken kullandığı ödeme aracına uygun bir şekilde ve tüketiciye herhangi bir masraf veya yükümlülük getirmeden tek seferde yapmak zorundadır. | [2] Malın tesliminden önce cayma hakkının kullanılması durumunda satıcı ile platform üzerinden kurulan ve bedelin tahsiline aracılık edilen mesafeli sözleşmelerde aracı hizmet sağlayıcı, cayma hakkının kullanıldığına ilişkin bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on dört gün içinde, varsa malın tüketiciye teslim masrafları da dahil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemeleri iade etmekle yükümlüdür. |
| [3] Cayma hakkının kullanımında, 5 inci maddenin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında, satıcının iade için belirttiği taşıyıcı aracılığıyla malın geri gönderilmesi halinde, tüketici iadeye ilişkin masraflardan sorumlu tutulamaz. Satıcının ön bilgilendirmede iade için herhangi bir taşıyıcıyı belirtmediği durumda ise, tüketiciden iade masrafına ilişkin herhangi bir bedel talep edilemez. İade için ön bilgilendirmede belirtilen taşıyıcının, tüketicinin bulunduğu yerde şubesinin olmaması durumunda satıcı, ilave hiçbir masraf talep etmeksizin iade edilmek istenen malın tüketiciden alınmasını sağlamakla yükümlüdür. | [3] Hizmet ifasına ilişkin sözleşmelerde cayma hakkının kullanılması durumunda sağlayıcı ile platform üzerinden kurulan ve bedelin tahsiline aracılık edilen mesafeli sözleşmelerde aracı hizmet sağlayıcı, cayma hakkının kullanıldığına ilişkin bildirimin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on dört gün içinde tahsil edilen tüm ödemeleri iade etmekle yükümlüdür. |
|
Yeni Fıkra Eklendi
|
[4] Satıcı veya sağlayıcı, birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarda belirtilen tüm geri ödemeleri, 13’üncü maddenin üçüncü fıkrası hükmü saklı kalmak üzere tüketicinin satın alırken kullandığı ödeme aracına uygun bir şekilde ve tüketiciye herhangi bir masraf veya yükümlülük getirmeden tek seferde yapmak zorundadır. Platform üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelerde satıcı veya sağlayıcı adına bedel tahsil etmesi halinde, mal veya hizmetin tüketiciye teslim veya ifası sonrası bedelin satıcıya veya sağlayıcıya aktarıldığı durumlar hariç olmak üzere, aracı hizmet sağlayıcı bu yükümlülüğün yerine getirilmesinden satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen sorumludur. Ödemenin kredi kartı ile yapılmış olması durumunda, 23/2/2006 tarihli ve 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu kapsamındaki kart çıkaran kuruluşlar; satıcı, sağlayıcı veya aracı hizmet sağlayıcı tarafından aktarılan tutarı, kendilerine ulaşmasını takiben kart hamilinin kullanılabilir limitine tek seferde ilave etmekle yükümlüdür. |
|
Yeni Fıkra Eklendi |
[5] Cayma hakkının kullanımında, satıcının iade için öngördüğü taşıyıcıya ilişkin bilgi ile bu taşıyıcıyla malın iadesi halinde teslim masrafını geçmemek üzere belirlenen iade masraf tutarına ve hangi tarafça karşılanacağına, öngörülenin dışında bir taşıyıcı ile malın iadesi halinde iade masrafını tüketicinin karşılayacağına ilişkin bilgilere 5 inci maddenin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında ön bilgilendirmede yer verilmemesi durumunda, söz konusu masraf satıcı veya sağlayıcı tarafından karşılanır. İade için ön bilgilendirmede belirtilen taşıyıcının, tüketicinin bulunduğu yerde şubesinin olmaması durumunda satıcı, ilave hiçbir masraf talep etmeksizin iade edilmek istenen malın tüketiciden alınmasını sağlamakla yükümlüdür. Platform üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelerde ise bu bilgilere 5 inci maddenin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında ön bilgilendirmede yer verilmemesi ya da belirtilen taşıyıcının tüketicinin bulunduğu yerde şubesinin olmaması aracı hizmet sağlayıcıdan kaynaklanıyorsa söz konusu masraf ve yükümlülükler aracı hizmet sağlayıcı tarafından karşılanmak zorundadır. |
|
Yeni Fıkra Eklendi |
[6] Platform üzerinden kurulan mesafeli sözleşmelerde, satıcı veya sağlayıcı, tüketicinin cayma hakkını kullandığına ilişkin kendisine ulaşan bildirimi aracı hizmet sağlayıcıya derhal ulaştırmakla yükümlüdür.” |
- Yönetmeliğe eklenen m. 12/A ile aracı hizmet sağlayıcının yükümlülükleri düzenlenmiştir. Buna göre aracı hizmet sağlayıcı tüketicilerin yönetmelikte belirtilen hususlara ilişkin talep ve bildirimlerini iletebilmelerine elverişli bir sistem kurmak ve kesintisiz olarak açık tutmakla yükümlü kılınmıştır. Yine aracı hizmet sağlayıcı ön bilgilendirmenin yapılması, teyidi ve ön bilgilendirmenin yapıldığının ispatından satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsil sorumlu tutulmuştur. Ayrıca aracı hizmet sağlayıcı tüketicinin, satıcı veya sağlayıcılar ile yaptıkları işlemlere ilişkin kayıtların üç yıl boyunca tutulmasından ve istenilmesi halinde bu bilgilerin ilgili kurum ve kuruluşlar ile tüketicilere verilmesinden sorumlu tutulmuştur. Satıcı veya sağlayıcı adına bedel tahsil etmesi halinde aracı hizmet sağlayıcı, cayma hakkının veya yönetmelik m. 16’da düzenlenen fesih hakkının kullanılması sonucu tahsil ettiği mal veya hizmet bedeli ile teslimat masraflarının tüketiciye iadesinden, satıcı veya sağlayıcı ile birlikte müteselsilen sorumlu tutulmuştur.
- Tüketicinin sorumluluğunun düzenlendiği m. 13’e tüketicinin, ön bilgilendirmede kararlaştırılması ve satıcının öngördüğü taşıyıcı ile iadesinde tutarına yer verilmesi halinde teslim masraflarını geçmemek üzere iade masrafını karşılamakla yükümlü olacağı, ancak malın ayıplı olması durumunda tüketicinin iadeye ilişkin masraflardan sorumlu tutulamayacağına dair bir hüküm eklenmiştir. Ayrıca tüketicinin cayma hakkını kullanılmasıyla malın satıcı veya sağlayıcıya ya da yetkilendirmiş olduğu kişiye gönderme süresi on günden, on dört güne çıkarılmıştır.
- Karayolları Trafik Kanununa göre tescili zorunlu olan taşınırlar ile kayıt veya tescil zorunluluğu bulunan insansız hava araçlarına ilişkin sözleşmeler, tüketiciye teslimi yapılmış olan cep telefonu, akıllı saat, tablet ve bilgisayarlara ilişkin sözleşmeler, canlı müzayede şeklinde açık artırma yoluyla akdedilen sözleşmeler, tanıtma ve kullanma kılavuzunda satıcı veya yetkili servis tarafından kurulum veya montajının yapılacağı belirtilen mallardan kurulum ya da montajı yapılanlara ilişkin sözleşmeler, cayma hakkının kullanılamayacağı sözleşmeler olarak düzenlenmiştir.
- Yönetmeliğin 16’ncı maddesinin birinci ve dördüncü fıkraları şu şekilde değiştirilmiştir.
Eski Hali |
Yeni Hali |
| [1] Satıcı veya sağlayıcı, tüketicinin siparişinin kendisine ulaştığı tarihten itibaren taahhüt ettiği süre içinde edimini yerine getirmek zorundadır. Mal satışlarında bu süre her halükârda otuz günü geçemez. | [1] Satıcı veya sağlayıcı, tüketicinin siparişinin kendisine ulaştığı tarihten itibaren taahhüt ettiği süre içinde edimini yerine getirmek zorundadır. Tüketicinin isteği veya kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan mallara ilişkin sözleşmeler haricinde mal satışlarında bu süre her halükârda otuz günü geçemez. |
| [4] Sipariş konusu mal ya da hizmet ediminin yerine getirilmesinin imkansızlaştığı hallerde satıcı veya sağlayıcının bu durumu öğrendiği tarihten itibaren üç gün içinde tüketiciye yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile bildirmesi ve varsa teslimat masrafları da dâhil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemeleri bildirim tarihinden itibaren en geç on dört gün içinde iade etmesi zorunludur. Malın stokta bulunmaması durumu, mal ediminin yerine getirilmesinin imkânsızlaşması olarak kabul edilmez. | [4] Sipariş konusu mal ya da hizmet ediminin yerine getirilmesinin imkansızlaştığı hallerde satıcı veya sağlayıcının ve satıcı veya sağlayıcı adına bedel tahsil etmesi halinde aracı hizmet sağlayıcının bu durumu öğrendiği tarihten itibaren üç gün içinde tüketiciye yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile bildirmesi ve varsa teslimat masrafları da dâhil olmak üzere tahsil edilen tüm ödemeleri bildirim tarihinden itibaren en geç on dört gün içinde iade etmesi zorunludur. Malın stokta bulunmaması durumu, mal ediminin yerine getirilmesinin imkânsızlaşması olarak kabul edilmez. |
Sonuç olarak yeni değişikliklerle birlikte, cayma kullanılması neticesinde ürünün satıcıya gönderilmesi sırasındaki iade masrafı tüketiciye yansıtılabilecek ve aracı hizmet sağlayıcı, satıcı veya sağlayıcı ile birlikte kimi hususlarda müteselsil sorumlu tutulabilecektir. Yönetmelikte dikkat çekici olan hususlardan biri de Karayolları Trafik Kanununa göre tescili zorunlu olan taşınırlar ile kayıt veya tescil zorunluluğu bulunan insansız hava araçları, cep telefonu, akıllı saat, tablet ve bilgisayarların konu olduğu mesafeli satış sözleşmelerinde cayma hakkının kapsamı dışında bırakılmasıdır.
Yönetmelik hükümleri 01.10.2022 tarihinde yürürlüğe girecektir. Ancak cayma hakkının kullanılmasında ödemenin kredi kartıyla yapılması halinde uygulanacak para iadesi usulünü düzenleyen ve Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’nin değişmiş halinde m.12/4’te yer alan hükmün son cümlesi 01.01.2023 tarihinde yürürlüğe girecektir.
